Znaczenie żelaza i kwasu foliowego w organizmie człowieka

Żelazo to pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, a w szczególności układu krwionośnego. Pierwiastek ten wchodzi w skład hemoglobiny krwi obwodowej oraz mioglobiny w mięśniach. Można go znaleźć w niektórych enzymach odpowiedzialnych za utlenianie oraz w wątrobie, śledzionie i szpiku, gdzie jest magazynowany.
Jaka jest jego rola:

• żelazo zawarte w hemoglobinie jest nośnikiem tlenu, dzięki niemu tlen za pomocą krwi przenoszony jest do wszystkich komórek organizmu;
• posiada właściwości immunosupresyjne, co oznacza, że korzystnie wpływa na układ odpornościowy;
• zapobiega uczuciu zmęczenia;
• wpływa na procesy budulcowe i wzrostowe.

Dowiedz się także jaką funkcję spełniają witaminy z grupy B klikając TUTAJ.

Główne źródła żelaza w diecie:

• podroby
• chude czerwone mięso
• zielone warzywa
• ryby, szczególnie z dużą zawartością olejów (takie jak makrele, sardynki, czy szprotki),
• żółtka jaj,
• rośliny strączkowe – w szczególności fasola, soczewica oraz ciecierzyca,
• orzechy,
• kasze gruboziarniste,
• zielone warzywa, szczególnie jarmuż, rzeżucha i brokuły,
• buraki,
• suszone owoce (np. morele, rodzynki i śliwki)

Skutki niedoboru żelaza:

• niesprawność umysłowo-pamięciowa
• zły nastrój
• rozkojarzenie
• spadek sprawności fizycznej
• osłabienie odporności
• łaknienie spaczone- apetyt na rzeczy nie będące pokarmem np. tynk
• siniaki
• wypadanie włosów
• owrzodzenie języka
• krwawienia z nosa
• łamliwość paznokci
• bladość skóry
• zaburzenia rytmu serca

Najcięższym skutkiem niedoboru żelaza jest anemia, czyli niedokrwistość. Występuje, gdy ilość ferrytyny spadnie poniżej 12 ug/litr. Ferrytyna jest białkiem magazynującym jony żelaza Fe 3+, w formie łatwo dostępnej i nieszkodliwej dla organizmu, przechowywana jest w wątrobie. Jej stężenie badane jest pod kątem zapasów żelaza w organizmie. Niedokrwistość spotykana jest często u osób głodujących, silnie się odchudzających lub w trakcie i po wyniszczającej chorobie. Grupę ryzyka stanowią dzieci, młode dziewczęta, sportowcy wyczynowi, kobiety po menopauzie oraz kobiety w ciąży.

Przeczytaj o roli innych minerałów w funkcjonowaniu organizmu człowieka. Kliknij TUTAJ.

Nadmiar też nie jest dobry, zbyt duża zawartość żelaza w organizmie może spowodować odkładanie się go w wątrobie, trzustce i w innych narządach powodując tzw. hemochromatozę. Objawy zatrucia u dorosłych zdrowych osób nie są częste. Przedawkowanie żelaza powoduje wzrost ryzyka zachorowania na choroby serca oraz choroby nowotworowe w szczególności raka odbytnicy.

Przyswajanie żelaza.
Żelazo dzieli się na hemowe, którego źródłem są głównie produkty pochodzenia zwierzęcego oraz niehemowe – zawarte głównie w produktach roślinnych. Żelazo hemowe przyswaja się w około 20%, natomiast gorzej wchłaniane jest niehemowe (tylko w 5%). W codziennym jadłospisie powinno się znaleźć żelazo z obu źródeł. Przyswajalność żelaza zależy od wielu czynników np. witaminy C. Takie składniki jak sole wapnia, fosforu, mleko, sery, herbata, kawa i fityniany znajdujące się w nasionach zbóż zaburzają przyswajanie żelaza.
Żelazo nie jest dostarczane w wystarczających ilościach z pożywieniem. Można temu zapobiec, przyjmując odpowiednio dobrane dawki tego pierwiastka wraz z witaminami wspomagającymi jego wchłanianie. Dobrze przyswajalne żelazo znajdziemy w preparatach: Chela-Ferr, Ascofer, Biofer, Biofer Folic.

A może ciekawi Cię jaką rolę spełnia witamina A i E? Kliknij TUTAJ.

Kwas foliowy jest niezbędnym czynnikiem wzrostu i rozwoju. Z jego udziałem powstaje serotonina, działająca kojąco i uspokajająco oraz noradrenalina, która jest odpowiedzialna za naszą aktywność i energię. Tak więc kwas foliowy bierze udział w syntezie tzw. hormonu szczęścia (serotoniny). Choćby z tego względu warto dbać o jej prawidłowe stężenie w organizmie.
Niedobór kwasu foliowego w organizmie powoduje:

• u kobiet ciężarnych – niedorozwój układu nerwowego u płodu
• biegunkę
• osłabione wchłanianie produktów trawienia
• nadpobudliwość
• bezsenność
• uczucie przemęczenia, kłopoty z koncentracją
• nadmierną drażliwość
• u dzieci i młodzieży zahamowanie wzrostu

Kwas foliowy a przyszła mama
W pierwszych tygodniach ciąży jego rola jest związana z rozwojem i kształtowaniem układu nerwowego, mózgu i rdzenia kręgowego. W czasie ciąży lub jeśli tylko jest jakaś szansa na zajście w ciążę należy przyjmować tabletki z kwasem foliowym, czyli witaminą B9. W tej chwili w Polsce istnieje zalecenie, by kobietom, które potencjalnie mogą zajść w ciążę zapisywać 0,4 mg kwasu foliowego dziennie.

Nadmiar kwasu foliowego w orgazmie może powodować:

• odczyny alergiczne na skórze
• zaburzenia układu nerwowego
• problemy ze strony układu pokarmowego

Gdzie szukać kwasu foliowego?
Znajduje się głównie w liściastych warzywach takich jak: sałata, szpinak, kapusta, brokuły, szparagi, kalafiory, brukselka, a także w pomidorach, grochu, fasoli, soczewicy, soi, burakach, orzechach, słoneczniku, drożdżach piwnych, wątrobie, żółtku jajka, pszenicy, pomarańczach, bananach.
Ponieważ zawartość kwasu foliowego w produktach spożywczych jest zmienna, w sytuacjach wymagających tej witaminy ważna jest jej suplementacja preparatami dostępnymi w aptece, np. Folik, Acifolik, Biofer Folic (żelazo+kwas foliowy).