Zaparcia - problem cywilizacyjny ?

EPIDEMIOLOGIA

Kłopoty z regularnym wypróżnianiem dotyczą blisko 15 % osób dorosłych. Częstość występowania zaparć rośnie z wiekiem, osiągając swe maksimum po 65 roku życia. Jednocześnie odnotowuje się je znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn.

CZY TO JUŻ ZAPARCIE?

Wśród wielu z nas panuje błędne przekonanie, że oddawanie stolca powinno, w warunkach prawidłowych, odbywać się codziennie. Uskarżamy się więc na zaparcia za każdym razem, gdy częstość wypróżnień nie spełnia naszych oczekiwań. Co więcej, traktując zaparcia jako problem wstydliwy, bardzo często podejmujemy leczenie w warunkach domowych. Dlatego też celna diagnoza ma kluczowe znaczenie dla szybkiego i bezpiecznego przywrócenia odpowiedniego funkcjonowania przewodu pokarmowego. Zastanówmy się zatem czym naprawdę są zaparcia i jakie jest ich podłoże.
Z zaparciem mamy do czynienia dopiero wtedy, gdy częstotliwość wypróżnień w ciągu tygodnia jest mniejsza niż 3, a gęstość stolca jest większa od konsystencji pasty do zębów, czemu niejednokrotnie towarzyszy uczucie niepełnego wypróżnienia oraz ból. Ważne jest, aby zrozumieć, że zaparcie samo w sobie nie jest chorobą - jest to natomiast ważny sygnał nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszego organizmu.
Za prawidłową czynność układu pokarmowego odpowiadają tzw. ruchy robaczkowe jelit (perystaltyka jelit), których zadaniem jest przesuwanie pokarmu. Równocześnie zachodzi trawienie, mające na celu uzyskanie łatwych do wchłonięcia i przyswojenia składników odżywczych oraz resztek. W końcowym odcinku jelita zachodzi zagęszczanie treści pokarmowej i jej wydalanie. Kiedy perystaltyka zostanie zaburzona, mogą zaistnieć dwie skrajne sytuacje – zbyt szybki (biegunka) lub zbyt wolny (zaparcie) pasaż pokarmu w jelitach.

CO JEST PRZYCZYNĄ ZAPARĆ?

W oparciu o podłoże zaparć, możemy je podzielić na:zaparcia nawykoweIch przyczyna tkwi w naszej psychice. Nieregularny tryb życia, poranny pośpiech (to właśnie rano organizm najbardziej domaga się miejsca na następne „odpady metaboliczne”), niechęć do toalet publicznych i związane z nią tłumienie potrzeby oddania stolca to najczęściej wymieniane czynniki leżące u podstaw zaparć w dzisiejszych czasach.zaparcia czynnościoweSpowodowane zaburzeniami funkcji jelit, w znacznej części jako skutek niewłaściwej diety. Już nie raz z pewnością słyszeliśmy, że nasz organizm potrzebuje zrównoważonej diety. Ale co tak naprawdę kryje się pod tym pojęciem? Z punktu widzenia biologicznego, nasz przewód pokarmowy należy ulokować gdzieś pośrodku, pomiędzy „krótkojelitowymi” przewodami pokarmowymi zwierząt mięsożernych a „długojelitowymi” przewodami pokarmowymi roślinożerców. Wynika z tego, że w puli naszych codziennych posiłków powinny znaleźć się, obok mięsa, składniki pochodzenia roślinnego, a w szczególności, istotny dla prawidłowej pracy jelit, błonnik pokarmowy. Stolec bogaty w błonnik absorbuje wodę, nie dopuszczając tym samym do nadmiernego odwodnienia i wysuszenia masy kałowej. Tymczasem żywność przetworzona, jaką każdego dnia sobie serwujemy, pozbawiona jest tego drogocennego składnika.zaparcia towarzyszące chorobom przewodu pokarmowego, anomaliom jego budowy, a także schorzeniom neurologicznym, niedoczynności tarczycy itp. – dlatego u niektórych pacjentów tak istotna jest właściwa diagnostyka zaparć

LECZENIE? – ZACZNIJ OD NAJPROSTSZYCH RZECZY

Z badań wynika, że około 35 % kobiet i około 15 % mężczyzn przyjmuje okresowo środki przeczyszczające. Może jednak warto najpierw podjąć starania w celu zmodyfikowania swojego trybu życia i nawyków żywieniowych. Wymienia się pięć tzw. złotych zasad leczenia zaparć:

• Częściej spożywaj pokarmy bogate w błonnik – surowe warzywa i owoce, grube kasze, ciemne razowe pieczywo, płatki owsiane, suszone morele i śliwki. Posiłki spożywaj, w miarę możliwości, o stałych porach dnia, co posłuży odtworzeniu na nowo naturalnego rytmu wypróżnień. Unikaj potraw zapierających – ryżu, białego pieczywa, makaronu.
• Dużo pij –minimum 2 litry wody mineralnej i soków niskosłodzonych dobowo.
• Ćwicz i ruszaj się - gimnastyka i spacery „rozruszają” także nasze jelita.
• Zwolnij! - konieczny jest czas na spokojne załatwienie potrzeb fizjologicznych
• Unikaj papierosów, alkoholu i kawy

W RAZIE POTRZEBY ODWIEDŹ APTEKĘ

Środki przeczyszczające dostępne w aptece mają przynieść tymczasowa ulgę. Nie powinno się ich przyjmować w okresie dłuższym niż tydzień, a stosowanie na dłuższą metę może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Wśród najczęściej zalecanych, dostępnych bez recepty, środków przeczyszczających wymienić należy:środki pęczniejące, zwiększające masę stolcaDicoman i Dicoman Junior - preparaty w postaci kapsułek lub saszetek, zawierające rozpuszczalny błonnik roślinny, otrzymywany z bulw japońskiej rośliny Konjac-mannan, przywracające równowagę fizjologiczną wypróżnień poprzez obniżenie ryzyka zaparć, poprawę mikroflory jelitowej i poprawę stanu nabłonka jelitowego.

drażniące środki przeczyszczające

1.roślinne

Alax – tabletki zawierające wyciąg z alony.
Xenna i Xenna Extra – tabletki zawierają wyciąg z liści senesu; preparat w sposób naturalny reguluje wewnętrzne procesy organizmu, jest lekiem bezpiecznym, nie wchłania się i nie podrażnia żołądka, działając dopiero w jelicie grubym.
Regulax – pastylki do żucia, w składzie których znajdziemy powidła śliwkowe i pastę figową, a także liście i owoce senesu, czyli substancje znane ze swojego działania przyspieszającego wypróżnianie.
Normolax Control – kapsułki zawierające wyciąg z kory kruszyny.
Radirex – tabletki zawierające wyciąg z korzenia rzewienia.
Tabulettae laxantes – kora kruszyny i alona o działaniu drażniącym, owoce kminku o działaniu wiatropędnym i rozkurczowym, mydło lecznicze o działaniu przeciwbakteryjnym i przeczyszczającym.
Humavit Ulga – suplement uzupełniający dietę w składniki pochodzenia roślinnego, pobudzające ruchy robaczkowe jelit i regulujące rytm wypróżnień.

2. syntetyczne

Bisacodyl – tabletki;
osmotyczne środki przeczyszczające – zwiększają objętość płynów jelitowych silnie wiążąc wodę (Forlax – saszetki, zawiera makrogol 4000)
parafina płynna - hamuje wchłanianie wody i powleka błonę śluzową jelit, co powoduje rozmiękczenie mas kałowych i ułatwia wypróżnienie; można stosować w ciąży.
laktuloza -.syrop, działa na zasadzie osmotycznej, sprzyjając uwodnieniu masy kałowej a ponadto zakwaszając treść jelitową, powoduje korzystną zmianę składu flory jelitowej; dopuszczona do stosowania u kobiet ciężarnych.
olej rycynowy – działa drażniąco na jelita.

Pamiętajmy jednak, że z upływem czasu skuteczność powyższych środków maleje i zachodzi potrzeba zwiększenia ich dawek. Długotrwałe leczenie może wywołać groźne objawy uboczne (zaburzenia elektrolitowe, rozleniwienie jelit). Może zatem spróbujmy najpierw staranniej planować jadłospis i prowadzić bardziej spokojny, higieniczny tryb życia.