Oleje rybne- znaczenie w życiu i zdrowiu człowieka.

W ostatnim czasie często spotykamy się z pojęciem tran, olej rybi czy kwasy omega-3 oraz słyszymy o ich dobroczynnym działaniu na nasz organizm. Zobaczmy więc co to jest tran i jak szerokie może mieć zastosowanie w naszym życiu a przede wszystkim zdrowiu!
Tran jest to ciekły tłuszcz otrzymywany ze świeżej wątroby dorsza atlantyckiego lub innych ryb z rodziny dorszowatych . Posiada on charakterystyczną woń i smak. Często "tranem" określa się ciekłe tłuszcze z innych gatunków ryb. Jednak w ścisłym znaczeniu określenie to zastrzeżone jest tylko dla oleju pozyskanego z wątroby gatunku ryb dorszowatych.

• ALA (kwas alfa-linolenowy) - zawarty w siemieniu lnianym, oleju lnianym, orzechach włoskich i brazylijskich, oleju rzepakowym, sojowym i zielonych warzywach liściastych.
• EPA (kwas eikozapentaenowy)
• DHA (kwas dokozaheksaenowy) - jest element budulcowym mózgu i siatkówki oka. Jest niezbędny m.in. do przekazywania impulsów nerwowych i prawidłowego rozwoju układu nerwowego, zwłaszcza części odpowiedzialnych za wzrok, koordynację, nastrój oraz zdolność uczenia się.

Dwa ostatnie kwasy powszechnie występują w tłustych rybach takich jak: makrela, śledź, tuńczyk, sardela, łosoś, sardynka, dorsz, oraz w glonach i wodorostach.W suplementach diety prócz kawasów omega-3 możemy również spotkać kwasy omega-6 oraz omega-9.

Omega-6

W produktach spożywczych znajdują się w dużych ilościach w olejach: kokosowym, słonecznikowym, kukurydzianym, z nasion winogron, arachidowym, sezamowym i sojowym oraz w produkowanych z nich margarynach. Kwasy omega-6 wykazują również korzystne oddziaływanie w odniesieniu do obniżania poziomu tzw. „złego” cholesterolu. Stwierdzono jednak, że wysokie spożycie tych kwasów może powodować obniżenie tzw. „dobrego” cholesterolu oraz prowadzić w przyszłości do chorób serca. Dzieje się tak, kiedy zachwiana zostaje równowaga między proporcjami kwasów z rodziny n – 3 (omega-3) i rodziny n – 6 (omega-6). Należy więc bezwzględnie zadbać o odpowiednie proporcje między nimi.

Omega-9

Kwasy omega-9 są wytwarzane przez organizm człowieka i dlatego nie są zaliczane do NNKT. Kwasy te są głównym składnikiem oliwy z oliwek. Stanowią podstawowy element korzystnej dla naszego serca diety śródziemnomorskiej i wraz z NNKT odgrywają istotną rolę w profilaktyce przeciwmiażdżycowej. Regularne spożywanie omega-9 jest istotne z punktu widzenia profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego.
Zwróćmy uwagę jak wielokierunkowe działanie wywierają oleje rybne na nasz organizm, mianowicie:

• Podnoszą odporność organizmu na infekcje oraz alergie, dlatego wskazane są przy ogólnym osłabieniu, w okresie jesienno-zimowym.
• Obniżają poziom złego cholesterolu LDL oraz regulują poziom trójglicerydów we krwi.
• Doskonały wpływ na polepszenie koncentracji umysłowej – wskazane w czasie wytężonej pracy umysłowej i fizycznej, można stosować je także w stresie, ponad to wykazano, iż mają działanie przeciwdepresyjne.
• Pomocne w schorzeniach kardiologicznych, zaburzeniach pracy serca i wadliwej funkcji naczyń krwionośnych.
• Zapobiegają miażdżycy, obniżają ryzyko zatykania się tętnic prowadzące do zawału, zapobiegają udarom, zmniejszając lepkość krwi.
• Redukują nadciśnienie.
• Łagodzą objawy astmy.
• Zapobiegają osteoporozie.
• Wspierają elastyczność stawów, ograniczają ich deformacje i łagodzą tzw. sztywność poranną. Dzięki działaniu przeciwzapalnemu łagodzą dolegliwości związane z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
• Zapobiegają chorobom skóry, przesuszeniu skóry, dlatego też stosowane są w łuszczycy i opóźnionym gojeniu się ran.
• W zaburzeniach wchłaniania i łaknienia.
• Sprzyjają prawidłowemu przebiegowi ciąży, są istotne w diecie kobiety karmiącej, wspierają odpowiedni rozwój płodowy dziecka oraz życie wcześniaków.

Niedobór ich w organizmie może zatem być przyczyną wielu schorzeń i problemów takich jak np.:

• problemy emocjonalne - depresja, agresja, nadpobudliwość dziecięca (ADHD)
• problemy metaboliczne - otyłość, cukrzyca
• problemy umysłowe - dysleksja, zaburzenia pamięci, choroba Alzheimera
• problemy układu krążenia - choroby serca, miażdżyca, arterioskleroza
• problemy układu odpornościowego
• problemy dermatologiczne - egzemy, zgrubienia skóry, popękane piety, łupież, miękkie lub - łamliwe paznokcie, zgrubiała skóra na łokciach
• problemy urologiczne - częste oddawanie moczu
• problemy gastryczne - niewłaściwe wydzielanie soków trawiennych
• problemy układu nerwowego, w tym wady narządów zmysłów.

Niezbędne w ludzkim organizmie kwasy tłuszczowe omega-3 nie są niestety przez niego wytwarzane, dlatego tak ważne jest, aby dostarczać je w pożywieniu lub suplementach. Można znaleźć je w następujących preparatach:

• w płynie – Tran pitny ( zawiera olej z wątroby dorsza i witaminy A, D, E): TRAN GAL, MOLLER’S TRAN NORWESKI, TRAN ISLANDZKI – LYSI
• w kapsułkach ( zawierają przeważnie olej z wątroby rekina i witaminy A, D, E): VITAMARIN, ALASKAN, ECOMER, ISKIAL, GOLD OMEGA 3, BIO-MARINE 570 lub BIO-MARINE 1140, PREVENTIC EXTRA.