Kamica nerkowa - co powinieneś o niej wiedzieć?

Kamica nerkowa, zwana również moczową jest w obecnych czasach dosyć częstą i uciążliwą dolegliwością. Choroba ta polega na wytwarzaniu złogów, inaczej kamieni (stąd nazwa) w nerkach lub drogach moczowych. Złogi powstają z wytrącających się składników obecnych w moczu. Dochodzi do tego w momencie, gdy ich stężenie jest wyższe od progu ich rozpuszczalności w organizmie.
Przeważający procent osób z kamicą nerkową stanowią mężczyźni między 30 a 50 rokiem życia. Jednak w ostatnim czasie problem ten dotyka coraz większą liczbę populacji bez względu na wiek i pleć.
Początkowy etap choroby przebiega przeważnie bezobjawowo. Tworzące się złogi są niewyczuwalne dopóki nie osiągną większych rozmiarów. Czasami drobne kamienie lub piasek mogą zostać wydalone w bezbolesny sposób. Dopiero później wraz ze zwiększaniem swojej średnicy oraz na skutek przesuwania się złogów z nerki do moczowodu mogą powodować ból i nieprzyjemne dolegliwości. Na tym etapie może dojść nawet do zablokowania przewodu moczowego i uniemożliwienia oddawania moczu.
Oto objawy kamicy nerkowej:

• Ból o charakterze kolkowym. Ból jest przewlekły w okolicy lędźwiowej, może promieniować w stronę pachwin.
• Parcie na pęcherz.
• Dyskomfort w jamie brzusznej.
• Nudności, wymioty.
• Krwiomocz.
• Zatrzymanie moczu.
• Podwyższona temperatura ciała, osłabienie (gdy dochodzi do zapalenia dróg moczowych)
• Zakażenie dróg moczowych.

Do powstawania kamieni nerkowych przyczynia się:

• zbyt mała ilość spożywanych płynów
• wysokie stężenie w moczu: wapnia, szczawianów, fosforanów, kwasu moczowego i cystyny
• niedobór magnezu, witaminy B6
• duża podaż witaminy C
• nieodpowiednie stężenie jonów wodorowych
• przewlekłe zakażenia układu moczowego
• uwarunkowania genetyczne

Wyróżniamy kilka rodzajów kamieni nerkowych. Niezwykle ważne jest ich rozpoznanie, aby móc skutecznie wyleczyć się z tej choroby. Dlatego bardzo istotne jest, aby wydalony z moczem kamień zachować i oddać do badania. Jak już będziemy znać skład kamienia będziemy mogli podjąć odpowiednie kroki w celu zapobiegania ich ponownego tworzenia np. poprzez stosowanie odpowiedniej diety oraz podjąć odpowiednie leczenie.
Rodzaje kamieni nerkowych:

• fosforanowo-wapniowe
• szczawianowo-wapniowe
• moczanowe (tzw. bezcieniowe, niewidoczne w badaniu RTG )
• cystynowe
• struwitowe – powstają na skutek przewlekłych zakażeń układu moczowego

Jak wygląda leczenie?
Do pierwszych kroków należy podanie środków przeciwbólowych i rozkurczających. Ważne jest spożywanie dużej ilości płynów, a ulgę mogą przynieś gorące kąpiele i ciepłe okłady. Kamienie mniejsze niż 6 mm powinny naturalnie zostać wydalone z moczem. Natomiast w przypadku większych złogów stosuje się:

• metodę endoskopową (przezskórna nefrolitotrypsja- PCNL oraz ureterorenoskopia – URS przy użyciu cystoskopu) odbywa się przez niewielkie nacięcie w skórze
• rozkruszanie kamienia za pomocą ultradźwięków i następnie wydalanie drogą naturalną – to metoda zwana litotrypsją
• leczenie operacyjne - w przypadku pacjentów z dużymi złogami, zastojem moczu, zakażeniem dróg moczowych.

Bardzo popularną metodą pozbywania się kamieni z organizmu jest aktualnie metoda z użyciem ultradźwięków, czyli pozaustrojowe rozbijanie kamieni moczowych (ESWL). Specjalny generator wytwarza falę, która powoduje rozbicie złogu. Jest to metoda bezinwazyjna. Jedyny nieprzyjemny dla pacjenta moment to bolesne uderzenie na samym początku. Po rozbiciu kamienia, jego drobne kawałki lub piasek zostaje wydalony przez organizm drogą naturalną - z moczem. Zanim jednak pacjent zostanie zakwalifikowany do metody usuwania kamienia ultradźwiękami musi wcześniej zostać u niego rozpoznana kamica poprzez wykonanie urografii (badanie polegające na podaniu kontrastu i zrobieniu zdjęcia RTG).
Podstawowe znaczenie w leczeniu mające na celu znalezienie czynników prowadzących do powstawania kamieni mają:

• analiza składu kamienia
• sprawdzenie diety
• badania moczu i surowicy krwi

Wybór właściwej diety może uchronić Cię przed ponownym tworzeniem kamieni i jest zależny od rodzaju kamieni obecnych w moczu do tej pory. Oto ogólne zasady, co należy a czego lepiej unikać w poszczególnych przypadkach kamic. Należy jednak pamiętać, że to lekarz powinien ułożyć odpowiednia dietę przeznaczoną głownie dla Ciebie!Kamica moczanowa:Produkty niewskazane: kakao, czekolada, mocna herbata, kawa, wieprzowina, baranina, sardynki, śledzie, kawior, orzechy.Produkty które należy ograniczyć: ryby, mięso wołowe, drób, rośliny strączkoweProdukty zalecane: cukier, miód, mleko, warzywa (ziemniaki), owoce, potrawy mączne.Kamica fosforanowa:Produkty niewskazana: mleko, jaja, sery, rośliny strączkowe, alkaliczne wody mineralne, szpinak, szczaw, rabarbarProdukty które należy ograniczyć: warzywa oraz owoceProdukty zalecane: ryby i mięso, kasza, makarony, masło, pieczywo razowe, płatki owsianeZioła: skrzyp, korzeń wilżyny, kwiat wiązówki.Kamica szczawianowa:Produkty niewskazane: czekolada, kakao, szpinak, szczaw, agrest, suszone śliwki, mocna herbata, pieprz prawdziwy.Produkty które należy ograniczyć: cukier, mleko, jaja, ziemniaki, śliwki, truskawki, marchew, buraki, rośliny strączkowe.Produkty zalecane: mięso- szczególnie drobiowe, ryby, wędliny, pieczywo, zwiększyć spożycie magnezuZioła: ziele nawłoci, ziele rdestu ptasiego i ziele skrzypu.Kamica wapniowa:Produkty niewskazane: kakao, szczaw, szpinak, rabarbar, agrest, rodzynki, śliwki, borówki, winogrona, rośliny strączkowe.Produkty które należy ograniczyć: mleko i przetwory mleczne, fasola, pomidor, brukselka, ananas, truskawki, pomarańcze.Czysta postać kamicy wapniowej występuje rzadko. Znacznie częściej występują mieszane jej postaci: moczanowo-wapniowa, szczawianowo-wapniowa i fosforanowo-wapniowa. W przypadku tego rodzaju kamicy dieta nie pomoże jeżeli wystąpiła ona na skutek defektu nerkowego lub nadmiernego wypłukiwania wapnia z kości przy osteoporozie lub nadczynności przytarczyc.

Warto zapamiętać ogólne zasady, które dobrze jest stosować w przypadku kamicy nerkowej:

• Ograniczenie spożycia soli kuchennej, koncentratów spożywczych, przypraw do zup i potraw z glutaminianem sodu.
• Przyjmowanie dużej ilości płynów, aby ilość oddawanego moczu wynosiła ok. 2 litrów dziennie. Bardzo popularna w tym przypadku – woda Jana.
• Częste oddawanie moczu.
• Zabronione jest spożywanie alkoholu.