Haluksy - uciążliwy problem

Haluksy, czyli tzw. koślawy paluch to zwyrodnieniowe zniekształcenie polegające na odchyleniu pierwszego palca w kierunku sąsiednich. Powiększona i przerośnięta głowa pierwszej kości śródstopia uwypukla się i pojawia się stan zapalny, co objawia się bólem i zaczerwienieniem. Zmiany te mogą postępować, jeśli nie będzie rozpoczęte odpowiednie leczenie. Ból będzie stawał się coraz dokuczliwszy, czego następstwem będzie problem z chodzeniem, ale to nie wszystko. Przy dużej deformacji dużym kłopotem stanie się także zakup obuwia. Choroba ma najczęściej charakter postępujący.
Według potocznych opinii dotyczy ona głównie kobiet, które noszą buty na wysokim obcasie, o wąskim przodzie. To nie do końca prawda, gdyż w takim razie na haluksy nie cierpieliby mężczyźni. Jest wiele przyczyn, które wywołują tę deformację stopy zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. A prawdopodobieństwo choroby zwiększa się przy jednoczesnym wystąpieniu kilku niekorzystnych czynników.
Przy powstawaniu haluksów ważną rolę odgrywają predyspozycje wrodzone, do których zaliczymy czynniki genetyczne (haluksy są często dziedziczone) oraz płeć. Płeć – wiąże się to przede wszystkim z tym, że kobiety mają słabszą budowę mięśniowo-więzadłową stopy. Pojawianiu się choroby sprzyja wybór niewłaściwego obuwia. Większość kobiet nosi buty na wysokim obcasie, co powoduje przeciążenie przedniej części stopy. Buty z ostrym czubkiem zwiększają ucisk na paluch, co prowadzi do deformacji palców. Wśród innych czynników sprzyjających rozwojowi deformacji możemy wymienić otyłość, brak ruchu, choroby reumatyczne, choroby tkanki łącznej, różnego rodzaju urazy, płaskostopie, tryb życia i wykonywany zawód. Na haluksy bardziej narażone są osoby, które spędzają wiele godzin w pozycji stojącej.

Jak leczyć haluksy?

Leczenie haluksów jest uzależnione od stopnia zaawansowania choroby, od postaci zniekształcenia, dolegliwości, wieku, a także zawodu chorego. Im wcześniej zareagujemy na dolegliwości naszej stopy, tym większa skuteczność leczenia i większe prawdopodobieństwo uniknięcia operacji.
W początkowym stadium możliwe jest łagodzenie dolegliwości poprzez fizjoterapię, gimnastykę korekcyjną, dobór właściwych wkładek ortopedycznych, stosowanie obuwia z wyprofilowaną podeszwą. Dostępne są również różnego rodzaju aparaty ortopedyczne do korekcji palucha koślawego. Mają one za zadanie odciągnięcie palca i usztywnienie go, a ponadto skutecznie znoszą ból i hamują pogłębienie się deformacji. Można je nosić w domu, ale są też takie, które wsuwa się do obuwia.
Najprostsze metody, które cieszą się uznaniem wśród pacjentów z haluksami to:

• Plastry na haluksy
• Peloty żelowe kształcie kropli lub litery T, są to wkładki i półwkładki, zapobiegające płaskostopiu i spowalniające rozwój haluksa
• Kliny międzypalcowe, przywracają palcom właściwe ustawienie, zmniejszają ból i tarcie
• Silikonowe wkładki metatarsalne, przydatne dla kobiet z płaskostopiem poprzecznym i haluksem
• Opaska na haluksy- żelowa wkładka chroni przed otarciami i pozwala na utrzymanie palucha we właściwej pozycji
• Aparaty korekcyjne, o których pisałam wcześniej
• Hallufix, jest to nowoczesna szyna zalecana w profilaktyce oraz w leczeniu haluksów w fazie początkowej, a także w okresie pooperacyjnej rehabilitacji. Poświęcimy mu trochę więcej miejsca.

Hallufix to przełom w ortopedii w leczeniu schorzenia palucha koślawego. Badania naukowe wykazują, że Hallufix opóźnia proces zniekształcenia dużego palca, co często umożliwia uniknięcie operacji. Zmniejsza ryzyko wystąpienia nawracających zapaleń stawów. Może być noszony do 24 godzin na dobę, w prawie każdym rodzaju obuwia. Hallufix łączy w sobie kilka funkcji. Najważniejszą jest skorygowanie zniekształcenia palca przez anatomiczną szynę. Dzięki bandażowi i specjalnej podkładce utrzymuje on w pozycji nieruchomej paluch. Hallufix jest wygony i łatwy w użyciu. Regulowane bandaże pozwalają na dopasowanie do kształtów stopy i utrzymanie jej w prawidłowej pozycji. Wystarczy tylko dokładnie przymocować szynę do dużego palca oraz śródstopia dwoma bandażami.
Hallufix jest również alternatywą dla sztywnej szyny zakładanej po operacji, która nie pozwala swobodnie poruszać się. Poza tym daje lepsze rezultaty leczenia przez całodobową korekcję stawu.
Jeżeli dolegliwości bólowe i zniekształcenie są znaczne, a metody nieoperacyjne mało skuteczne stosuje się różne warianty leczenia operacyjnego. Wcześnie przeprowadzony zabieg chirurgiczny może zapobiec dalszemu pogłębianiu się deformacji oraz zapobiega rozwojowi innych zmian w obrębie stopy. Obecnie popularną metodą jest metoda Scarf, która pozwala uniknąć unieruchomienia gipsem. W leczeniu pooperacyjnym stosuje się specjalne obuwie, a chodzenie rozpoczyna się już w 2-3-ciej dobie. Po około 6 tygodniach pacjenci powracają do chodzenia w obuwiu codziennym. W leczeniu pooperacyjnym stosuje się ponadto fizykoterapię i ćwiczenia, które pozwolą na szybkie uzyskanie sprawności.

Jak zapobiegać?

Nie zapominajmy, że jest to schorzenie dziedziczne, zatem nawet najlepsza profilaktyka nie zawsze da nam stuprocentową pewność, że nie grożą nam haluksy. Można jednak poczynić starania, aby nie dopuścić do rozwoju tej choroby.

Najistotniejszą sprawą jest noszenie wygodnego obuwia. Dobre buty nie mogą mieć zbyt wąskich czubków. Nie mogą być też za małe. Zrezygnujmy z wysokich obcasów lub chodźmy w nich krótko, max. 3 lub 4 godziny.

Dobrym rozwiązaniem jest zmienianie butów kilka razy w trakcie dnia, nawet jeśli nie powodują u nas dyskomfortu. Taka zmiana obuwia ma na celu pozwolić palcom na ułożenie się w różnych pozycjach.
Kupując obuwie wybierajmy to wykonane z naturalnych składników, aby stopy mogły swobodnie oddychać. Pamiętajmy także o dobrych jakościowo skarpetkach, najlepiej bawełnianych.
Nie zapominajmy o codziennej higienie stóp.
Podczas pracy w pozycji stojącej, powinno się robić przerwy na odpoczynek (zdejmujemy obuwie i ruszamy palcami). W miarę możliwości warto chodzić boso po miękkim podłożu np. dywanie i ćwiczyć stopy. Ruch wzmacnia mięśnie i więzadła.
Powinno się również dbać o utrzymanie prawidłowej postawy oraz masy ciała. Nadwaga sprzyja tworzeniu się zniekształceń stóp. Należy uprawiać sporty: jazda na rowerze, pływanie. Osoby o tendencji do haluksów powinny unikać biegania, jest to bowiem duże obciążenie dla stóp.